һава

сущ.

1) во́здух, атмосфе́ра || возду́шный, атмосфе́рный

һава экологиясе — эколо́гия атмосфе́ры

саф һава сулау — дыша́ть све́жим во́здухом

тынчу һава — спёртый во́здух

һава куыклары — пузырьки́ во́здуха (в жидкости)

һаваның дымлылыгы — вла́жность во́здуха

һава белән җылыту — обогрева́ть (нагрева́ть) во́здухом

салкын һава дулкыны — волна́ холо́дного во́здуха

һава агымы — возду́шный пото́к

һава басымы — атмосфе́рное давле́ние; давле́ние во́здуха

2) во́здух; не́бо, небеса́ || возду́шный, небе́сный

һаваны күзәтү — наблюде́ние за во́здухом

һавага күтәрелү — подня́ться в во́здух (не́бо)

һава элемтәсе — возду́шное сообще́ние

һава сугышы — возду́шный бой

һава чиген бозу — нару́шить возду́шную грани́цу

һава десантчылары — возду́шные деса́нтники

һава төсендә — голубо́й, лазу́рный, цве́та не́ба, небе́сно-голубо́го цве́та

лачын кошка һава кадерле — (посл.) пти́це-со́колу не́бо ми́ло

котырган эт һавага карап өрү белән, айның нуры бетмәс — (посл.) из-за того́, что бе́шеная соба́ка обла́ивает не́бо, свет луны́ не поме́ркнет

3)

а) пого́да || пого́дный, атмосфе́рный

алмашынучан һава — переме́нная пого́да

аяз һава — я́сная пого́да

көзге юеш һава — осе́нняя промо́зглая пого́да

һава бозылды — пого́да испо́ртилась (уху́дшилась)

болытлы һава — о́блачная пого́да, па́смурный день

һава салкынайтты — похолода́ло

һава шартлары — пого́дные усло́вия

һава үзгәреше — атмосфе́рные измене́ния

һавага карап, өең як — (посл.) ота́пливай дом по пого́де

б) перен. атмосфе́ра, обстано́вка

коллективтагы һаваны үзгәртү — измени́ть атмосфе́ру в коллекти́ве

4) кли́мат || климати́ческий

төньякның кырыс һавасы — суро́вый кли́мат се́вера

аңа көньяк һавасы ярамый — ему́ вре́ден кли́мат ю́га

диңгез буе һавасы — кли́мат на побере́жье мо́ря

5) как первый компонент русских сложных слов воздухо-

һава алмашы — воздухообме́н

һавада йөзү (очу) — воздухопла́вание

һава үткәрми торган — воздухонепроница́емый

һава суыргыч — воздуховса́сывающий

•

- һава алмаштыру

- һава алу
- һава ачылу
- һава бозу
- һаваны тынчыту
- һава бушлыгы
- һава ваннасы
- һава -десант гаскәрләре
- һава корабле
- һава көчләре
- һава мендәре
- һава океаны
- һава өрдергеч
- һава сигналы
- һава тревогасы
- һава торышы
- һава упкыны
- һава шары
- һавага ату
- һавага очу
- һавага чыгу
- һавасы чыгу

••

һава баганалары — пусты́е мечты́

һава белән туену (туенып тору) — пита́ться во́здухом; пита́ться ма́нной небе́сной

һава сугу — редко; см. эссе сугу

һава үбеше — возду́шный поцелу́й

- һавага ашу

- һавага күтәреп мактау
- һавага күтәрү